locomobiel

De oudste type locomobiel is die van Hermann Lachapelle

Deze verticale vorm werd voor de locomobiel al spoedig verlaten, en in 1855 werden in Engeland zowel in Frankrijk horizontale locomobielen vervaardig, die door paarden voortgetrokken konden worden.

Eerst in 1862 zag men op de wereld tentoonstelling te Londen locomobielen die zich zelve door stoom konden verplaatsen.

deze plaat groot 2000

een verplaatsbare locomobiel die door paarden getrokken kan worden.

Locomobiel

De locomobiel werd daar gebruikt waar men tijdelijk of een niet al te grote krachtopwekking nodig had, zoals bij pompinstallaties voor lichtinstallaties voor dorsmachines draaimolens heimachines en nog wel meer toepassingen.
Dit was een verplaatsbare installatie bestaande uit een vlampijpketel op wielen, en een daarop geplaatste stoommachine, waarbij een fundering overbodig was.
Locomobielen werden in bosrijke gebieden en waar stro voorhanden was het meest aangetroffen.
Wegens de losse stapeling van hout en zo is een extra grote ruimte boven het rooster in dit geval wel nodig zodat men tot een grotere vierkante vuurkist locomotief vorm komt.
De ketel is een vlampijpketel, het type locomotief ketel en de waterinhoud is niet groot.
De ketel en cilinder was goed geïsoleerd.
Voor het bedienen van afsluiters en afblaaskranen en andere regel toestellen, is de cilinder aan de stook front gemonteerd en de krukas met daarop een vliegwiel, soms ook twee aan de voorkant, het vliegwiel dient tevens als riemschijf.
De veiligheid toestellen zijn meestal met een veer en een hefboom belast.
Gewichten geven problemen met het vervoer, doordat ze heen en weer schommelen.
De stoom van de ketel heeft direct toegang met een om de cilinder lopende en uit een stuk er mede gegoten mantel, die dus een soort stoomdom vormt en een afzonderlijke terugvoer voor het condenswater naar de ketel heeft.
De voedingspomp wordt vanuit de krukas door een excentriek gedreven en de opbrengst er van geregeld door een omloopkraan, die het voedingswater gedeeltelijk terugvoert naar de naast de machine op de grond geplaatste voedingswaterbak of ton.
De trek wordt door onder in de schoorsteen geplaatste aanjager versterkt, waar de afgewerkte stoom in uitblaast.

Het ontstaan van de locomobiel

Hoe is nou die ontwikkeling geweest, eigenlijk is de stoomlocomotief een voor beeld van een locomobiel, het wat toch ook een samen gestelde machine met een fundatie ketel en een cilinder en drijfwerk, wel moet worden opgemerkt dat een stoomtrein bijna altijd een tweeling machine is met de krukken onder 90 graden ten opzichten van elkaar.
Alleen de compound locomotieven maken hier op een uitzondering omdat haar beweging gemakkelijk omkeerbaar moet zijn om aan de gang te komen.
Bij de locomobiel werden natuurlijk geen treinwielen aangedreven maar een vliegwiel  en soms twee vliegwielen met een mogelijkheid om een riem band of iets anders aan te koppelen.

 

De vraag naar kleine stoom werktuigen werd steeds groter, men maakte eerst kleinen gemakkelijk verplaatsbaren machines.
De ketel en machine bij elkaar op een voetstuk of de machine aan de ketel, men noemde deze machines half locomobiel of verplaatsbaren machine.

Ook liggende ketels werden zo uitgevoerd met wielen er onder.

(Het plaatje hiernaast een staande.)
En zo ontstond op de duur de locomobiel zo als wij hem nu kennen en verder onder wat meer voorbeelden van de ontwikkeling.
Zo zou het gegaan kunnen zijn, er is nergens genoemd, of door mijn bekent dat ze door een fabriek of een persoon zijn uitgevonden, maar er is wel bekent dat de oudste type locomobiel is, die van Hermann Lachapelle.

Het ligt voor de hand dat er al snel wielen onder werden gebouwd, om ze gemakkelijk te kunnen verplaatsen.

Locomobielen vaste opstelling in fabrieken
De locomobiel werd overal toegepast op het land of in een fabriek.
Nog meer zag je ze in fabrieken met en zonder wielen opgesteld.
In latere tijden werd door de firma’s Heinrich Lanz in Mannheim en R.Worlf in Magdeburg-Buckau, locomobielen vervaardigd, die niet op wielen zijn gebouwd maar toch een samengestelde opstelling was.
Eigenlijk is de naam locomobiel hier niet op zijn plaats, maar werd wel door iedereen zo genoemd.
Een locomobiel van 1000 pk is geen zeldzaamheid en was een zware concurrent van het stationeren machines geworden.
De voordelen liggen voor de hand, een groot voordeel is ze hebben geen langen stoomleidingen nodig, en de schoorsteen hoef ook niet gemetseld te worden, en alles is op een fundatie frame gemonteerd. (plaatje hier onder een voorbeeld van een vaste opstelling van een locomobiel)

Hogen druk tandem locomobiel van R. Wolf, Buckan 1904

Let op de hogen druk cilinder zit in de rook afvoer

Tekening1 doorsnede van opzij en van boven

Hogen druk tandem locomobiel van R. Wolf, Buckan 1904

Tekening2 doorsnede aan de voorkant, goed is te zien de oververhitter

Hogen druk tandem locomobiel van R. Wolf, Buckan 1904

klik hier op voor plaat met benaming, van de hier naast getoonde plaat