De werking van een staande stoommachine komt in grote lijnen overeen met de liggende.
Alleen de constructie is anders en natuurlijk de voor en nadelen en waar moet hij geïnstalleerd worden is er ruimte in de hoogte of is er alleen ruimte voor een liggende machine, allemaal afwegingen.
Staande machines bezitten een hoger mechanisch rendement dan liggende machines.
Dit gunstig rendement is hoofdzakelijk te verklaren, dat er veel minder meganiche wrijving ontstaat tussen zuiger en cilinder en het kruishoofd gewicht op de lijbaan, met andere worden er rust geen gewicht op die delen wat wel bij de liggende stoommachine het geval is.
Het probleem kan men opvangen door de zuigerstang door te laten lopen naar achter de cilinder en daar te ondersteunen (zie foto hier onder).
Opmerking: bij zeer grote stoommachines wordt er nog een extra lager blok of leibaan achter de cilinder geplaatst.
Natuurlijk heeft een liggende machine ook wel voordelen, bij liggende machines is zo, dat je er gemakkelijk bij kan voor reparaties en onderhoud.
Er zijn ook hellende stoommachines, zo wel de cilinder naar beneden gericht als naar boven.
Er zijn ook stoommachines, met de cilinder geheel beneden waar de krukas boven in lagers hangt.

Deze plaat groot

De plaat hiernaar zie je een doorlopende zuigerstang.

Zo wordt de druk op de zuigerveren en de stoomafdichting verminderd.

Meer uitleg deze foto (onderdelen)

Meer foto's van 1cilinder stoommachines klik op deze link

Uitleg en benaming

klik op de plaat voor printbare grote

Bij open bouw is het frame van landmachines bijna altijd een zogenaamd bajonetframe, dat het hoofdlager voor de zo gezegd overhangende kruk bevat.
Het ander einden rust dan op een buitenlager zoals deze foto klik op deze link

meer tekeningen van frame met duidelijke voorbeelden van vork of gaffel frame.

Dezelfde plaat met benaming

Deze liggende stoommachine is een eenvoudig samengestelde constructie.
Met weinig ingewikkelde gietstukken.
Deze plaat groot

deze foto groot

Een 1.cilinder stoommachine uit 1871

(foto1)

Opname in het album "In en Om de Fabriek - deel 1". Oude machine met de heer Parmentier

Fotoarchief Stork [Historisch Centrum Overijssel, Zwolle

Het Origineel: foto

deze foto groot

het origineel

(foto2)

Opname in het album In en Om de Fabriek - deel1 Oude machine, 1868

deze foto groot

deze foto origineel

Opname in het album In en Om de Fabriek - deel1 Oude machine, nr.80.

het fundatie muurtje is tijdelijk los opgestapeld voor de foto

Deze machine heeft twee schuiven en schuifstangen de Meyer's Expansieschuif.

2 hier onder ook
 

deze groot

deze origineel

Opname in het album In en Om de Fabriek - deel1 Oude machine, nr.25

1869

 foto 1

deze groot

deze origineel

Opname in het album In en Om de Fabriek - deel1 Oude machine, nr.25

1869

foto2 van de ander kant dan de foto hierboven

deze foto groot

het origineel

Opname in het album In en Om de Fabriek - deel1 Oude machine, 1868

deze foto groot

de origineel

Opname in het album In en Om de Fabriek - deel1 Oude machine, 1868 1870

Dit soort machientje hadden vaak geen leibaan voor ondersteuning.

Dat was natuurlijk ook niet echt nodig gezien het gewicht.