2 cilinder stoommachines

Staande en liggende stoommachines met 2cilinders dubbelwerkend.

Er bestaan verschillende type 2cilinder stoommachines, de een wordt tweelingstoommachine genoemd en de ander compound stoommachine(daarover later).
De tweelingmachine heeft dan twee gelijke cilinders en de krukken staan 90 graden ten opzichten van elkaar.
Ook krijgen beide cilinders verse stoom uit de een zelfde leiding.

Deze machine is vrij eenvoudig, en heeft een tamelijk groot stoomverbruik.

Hij werd toegepast bij stoomheimachines of stoomhijskranen.
Deze machines kunnen meestal in beide richtingen lopen, met behulp van een omkeer mechaniek bijvoorbeeld Stephenson komt het meest voor, en zij werkend met een geringe expansie zonder condensatie.
Bij de stoomheimachine is het niet nodig dat er een omkeermechaniek op zit vaak blijf deze een dezelfde richting uitlopen zie onder stoomheimachines

De plaat hiernaast is een tweeling machine gebouwd voor een stoomsloep

De compound heeft ook twee cilinders maar die zijn niet gelijk en werken ook anders.
Nadat men had bemerkt, dat met hooggespannen stoom voordelig kan werken dan met stoom van lagere spanning, probeerde men machines te bouwen die voor deze stoom spanning het best geschikt waren.
Stroom van 15 atm., die een temperatuur van 200°C bezit, in een 1cilinder machine, en wordt hij dan op een spanning van 0,2 atm. geëxpandeerd, waarbij de temperatuur 60°C bedraagt, dan wordt, wanneer weer stoom van 200 °C  instroomt, een grote hoeveelheid gecondenseerd, daarbij is het temperatuursverschil ongeveer 200-60=140.

Daarom, om deze reden ziet men van de toepassing van stoom met hoge spanning in gewone machines met 1 cilinder af, en verdeelt de arbeid over 2 cilinders.

Men laat nu bv. stoom van 10 atm. in de eersten cilinder op 5 en in de tweede van 5 op 0,2 atm. expanderen.
De ketelspanning voor deze machines bedraagt meestal 10 tot 12 atm.
Daar nu de stoomspanning in de eersten cilinder veel hoger is dan in de tweede moet ook de doorsnede van de eersten cilinder veel kleiner zijn dan van de tweede, daar men verlangt, dat de cilinders beide hetzelfde vermogen ontwikkelen.
De eerste noemt men hoge druk en de tweede lage druk stoomcilinder, terwijl de machine compound machine genoemd wordt.
Verder onderscheidt men nog compound machines met naast, tegenover elkaar, ook wel boven elkaar, en met achter elkaar liggende cilinders, terwijl de laatste ook Tandemstoommachine genoemd word.

Een doorsnede tekening van een compound stoommachine.

Een tandem compound stoommachine uit 1897

1897 gebouwd is door de firma
Landeweer uit Martenshoek voor de NV Leeuwarder Houthandel v.h. Th. W. Overmeer en Zonen op de Schenkenschans te Leeuwarden en was daar tot 1965 in bedrijf. De stoommachine werd daarna geschonken aan de HTS-Leeuwarden.
 

naar een filmpje
op Youtube Geüpload door LeeuwarderCourant op 4 feb 2011

Dit soort type machine tandem compound is te vinden in de stoomgemaal-winschote. bij Groningen.

De stoommachine werd na 1965 aan de HTS geschonken en is jarenlang de blikvanger geweest in de hal van het NHL-gebouw aan de Vondelstraat. inmiddels is (NHL) verhuist naar de nieuwbouw op de Kenniscampus.
De stoommachine wordt een tijdje elders opgeslagen en krijg later een blijvende plek in Leeuwarden. zie: filmpje

Een tweeling stoommachine met een Stephenson omkeer mechanisme.

De stoom toevoer gaat door de zelfde buis naar beide cilinders.

De stoomverdeling word door een bakschuif geregeld.

Dit soort machines hebben een vrij hoog stoomverbruik en werken vaak met tegendruk, omdat de stoom dierecht in de buitenlucht stroomt.

deze foto groot

fabriek Brothers Sachsenberg Aktiengesellschaft 1914 slag 400 en 150 toeren

deze plaat groot

tweekruk's compound stoommachine.

De verse stoom komt in de linker hogen druk cilinder binnen(zie verticale pijp met afsluiter), na zijn werk te hebben gedaan gaat de nog hete stoom via de onder de vloer gelegen leiding naar de lagen druk cilinder rechts, om daar verder te expanderen, daarna naar de condensor om een onderdruk te krijgen deze condensor bevind zich onder de vloer, bijvoorbeeld in een kelder.
Op de plaat ziet men een rooster, wat vermoedelijk een uitsparing is voor de stoom leidingen, dus ook de afvoer naar de condensor. 

deze foto groot

V40, bestemd voor de Elektrische Centrale de gemeente lichtfabriek te Haarlem (1903).

Het is een compound machine die bij 10 atm. en 150 slagen per minuut bij gunstigste vulling 300 I.P.K maximaal 350 I.P.K kunnen ontwikkelen.
De middellijn van de hogedrukcilinder bedraagt 450 mm.

die van de lagendruk 700mm., bij een slag van 550 mm.

de stoomverdeling geschiet in de hogedrukcilinder door een bosschuif, waarin de verse stoom aan de binnenzijde intreed.

De schuif wordt bewogen door een op de as verstelbaar excentriek, dat onder de invloed van een as regulateur staat.

in de laagdrukcilinder heeft de stoomverdeling door een vlakke schuif plaats.

De machine heeft een injectie condensatie.

De condensor is achter de machine geplaatst; de luchtpomp wordt met een balancier door de hoogdrukkruiskop aangedreven.
  

Dit lijkt op een 1cilinder maar het is een twee cilinder, dus een Tandem let maar op de vier aftap punten en twee kranen.

Een tandem compound staande machine met geforceerde smering in een geslote frame.

een  kleine scheeps compound stoommachines, met aangebouwde condensor.

en een Stefenson schaar, om hem in de andere richting te laten lopen.

deze plaat groot