Stuur een Email klik op deze link

Een stoommotor is eigenlijk een snellopende stoommachine.

naar 800X 600

de Stoommotor

SS252 Stoommachine
Inhoud 252
Schema ODKB SS252
Smeerolieleidingen
Schema Stoomleidingen
Over toeren beveiliging
Andere Sneldraaiende

O.D.K.B Werkspoor
O.D.K.B Stork

Indicateur Diagram

Stoom eigenschappen
Tabellen
tekeningen en platen

links
Activiteiten

De stoommotor is zo genoemd omdat deze snellopende verticale stoommachine in constructie en bouw wijze op een oliemotor lijkt.
Niet alleen heeft hij het hoge toerental, maar ook de zelfde bouwwijze als een oliemotor.
Er wordt dezelfde cilindereenheid gebruikt en het verlangde vermogen wordt verkregen door zoveel gelijke cilinders naast elkaar te plaatsen als daarvoor nodig is.
De stoommotor wordt op deze wijze uitgevoerd met 1, 2, 3, 4, 5, of 6 cilinders.
Deze stoommotoren komen de laatste tijd weer in de aandacht, ook in Nederland.
Siemens is bezig met een proefopstelling, nu nog de enige in Nederland, om groene stroom te produceren met behulp van een stoommotor, daarbij wordt slib (biomassa) en brandbaar afval verbrand en dit verbrandingsproces geeft aan een stoomketel de nodige warmte om het water in de ketel in stoom te doen overgaan (andere bedrijven doen dat soms weer met behulp van een gasexpansiemotor), in een aangepaste versie kan de zuigermachine in plaats van stoom ook aardgas of andere gassen expanderen.

De stoommotoren worden geleverd door Spillingwerk te Hamburg (Duitsland) (plaat rechts), Spilling tegendrukstoommachines.
Deze fabriek bestaat al meer dan honderd jaar en maakte in het verleden onder andere stoommachines en dus tot de dag van vandaag nog steeds, maar dan nu wel met behulp van meer moderne technieken.
Bijvoorbeeld de toepassing van speciale materialen, waardoor de zuigers olievrij kunnen werken.
Daardoor hoeft de zuigermachine niet meer met een olieafscheider te worden uitgevoerd.

Ook de gas expansie motor worden door dat bedrijf gemaakt.

De stoommotor van Machinefabriek Spillinwerk is met een ronde schuif uitgevoerd.

In een aangepaste versie kan de zuigermachine in plaats van stoom ook aardgas of andere gassen expanderen (plaat rechts met de gele kap)
De zuigermachines hebben een modulaire opbouw. Een expansiemachine kan uit een tot zes cilinders worden opgebouwd, afhankelijk van de gasdoorzet. Elke cilinder levert 150/ 250 kW.

Gasexpansiemotor van Machinefabriek Spillingwerk

De foto hieronder: Stoommotor Spillingwerk uit de jaren 1960 in het Stoommachinemuseum de Vier Noorder Koggen in Medemblik

Stoomotor Spillingwerk uit de jaren 1960 in het Stoommachinemuseum de Vier Noorder Koggen in Medemblik

ook bij aardappelenmeelfabriek AVEBE in Ter Apelkanaal werkte een 6 cilinder stoommotor samen met een 1000 pk stoommachine de Ascherslebener
op de foto links achter in de hoek (deze link)

De 2 foto's hier naast de Meier Mattern Stoommotor van Werkspoor.

De foto hier boven de Meier Mattern Stoommotor van Werkspoor.
Deze stoommachine wordt uitvoerig besproken, zie de beschrijving hier onder

Een ander ontwerp van de stoommotor is de motor van Werkspoor (Meier Mattern stoommotor) die in 1942 beschreven werd.
Het is een mooi stukje techniek van hoge kwaliteit.
Het zijn zeer snellopende machines met een gering stoomverbruik.
De stoommotor van Werkspoor omstreeks 1940.
Tot de zeer snel lopende machines met een gering stoomverbruik behoort ook de stoommotor van Werkspoor (Meier Mattern stoommotor) (zie plaat hiernaast met twee cilinders).
Deze motor is zo genoemd omdat deze snellopende verticale stoommachine in constructie en bouwwijze op een oliemotor lijkt.
Niet alleen heeft hij het hoge toerental, maar ook de zelfde bouwwijze als een oliemotor.
Er wordt dezelfde cilindereenheid gebruikt en het verlangde vermogen wordt verkregen door zoveel gelijke cilinders naast elkaar te plaatsen als daarvoor nodig is.

Een plaat uit een boek, STOOM.

Tweecilinder Meier Mattern stoommotor.

De stoommotor is voor veel toepassingen geschikt met een verse stoomdruk van 18 tot 40 atm. en met een tegendruk van 17 atm., zowel met verzadigde als met oververhitte stoom.
Het normale vermogen is 75 pk. per cilinder dat bij 1000 toeren per min. ontwikkeld wordt.
Het maximum vermogen is 90 pk., toch kan onder gunstige omstandigheden een nog hoger vermogen worden bereikt.
De stoommotor wordt uitgevoerd met 1, 2, 3, 4, 5, of 6 cilinders.
Het werktuig is geconstrueerd als een verticale enkelwerkende gelijkstroommachine.
De stoomtoevoer gebeurt door enkele kleppen met zitting.

Zescilinder Meier Mattern stoommotor, normaal 450, maxium 600 pk, 1000 omw./min. Werkspoor Amsterdam.

Indien nodig kan een extra uitlaatklep aangebracht worden, om de compressie te kunnen regelen.
Dat werd in de meeste gevallen ook gedaan, een gelijkstoom werking heeft ook nadelen: de compressieslag, zie gelijkstroomstoommachine.
De stoomverdeling geschiedt volgens de Meier Mattern oliedrukklepbeweging, welke het mogelijk maakt ook bij 1000 toeren per minuut en voor de kleinste vullingen een vrijwel ideaal indicateurdiagram te verkrijgen met een zuinig stoomverbruik en een eenvoudige en gevoelige regeling van de machine.
Door de lichte constructie van de heen en weer gaande delen en een gebalanceerde krukas, is een over het gehele toerentalbereik trillingsvrije machine verkregen, ook bij directe koppeling met een elektrische generator.
De motor is met druksmering uitgerust.
Door het gelijkstroom principe, in combinatie met de verticale bouw en nog wat andere maatregelen is een goede ontwatering verkregen en kan de machine van koud af direct aangezet worden.
Hij kan dus als noodaggregaat of voor ondersteuning bij spitsbelasting direct gebruikt worden.

De foto hier boven is ook een Meier Mattern stoommotor van werkspoor, deze foto is afkomstig van Stoommachinemuseum de Vier Noorder Koggen in Medemblik.
Deze machine is een nieuwe aanwinst, gekregen van het Techniekmuseum te Delft.
 

De stoommotor wordt verder zo uitgevoerd dat olievrije afgewerkte stoom verkregen wordt.

De oliedruk klepregeling is goed te zien aan de linker kant met de nokkenassen en het excentriek, en boven op de cilinder de klep, die door oliedruk zijn werk doet.
Let op de zuiger, hij bestaat uit een extra deel, die in het midden nog een extra loopvlakgeleider in een cilinder heeft.
Dit cilindervormige loopvlak kun je vergelijken met de leibanen van de klassieke stoommachine.
Aan de bovenkant in deze geleider zijn veren aangebracht enerzijds om de olie in het carter te houden en anderzijds om als stoom of waterkering te functioneren.
De pakking tussen de cilinder en het carter is isolerend om warmteoverdracht te voorkomen.
Het gootje of kamer dat tussen de cilinder en het carter is te zien, dient als opvang voor gecondenseerde stoom, wat vandaar gemakkelijk wordt afgevoerd.
De smering van de zuiger gebeurt onder druk met een smering van gedistilleerd water en grafiet, ook andere smeringen zijn mogelijk.
Het had voordelen als de stoom olievrij was, dan kon die nog voor ander toepassingen worden gebruikt, of ook als “afgewerkte stoom” weer snel worden hergebruikt.
De smering in het carter voor de krukas- en zuigerstanglagers gebeurt gewoon met olie, zoals bij een olie motor.

Hier onder rechts een doorsnedentekening van de Meier Mattern stoommotor
klik op het plaatje rechts voor een grotere afbeelding.
 

De krukas van de stoommotor heeft een contragewicht en is daarmee beter uitgebalanceerd, net zo als bij de verbrandingsmotor.

Het uitbalanceren is vanwege het hoge toerental, dat de motor maakt, beslist noodzakelijk.

Een andere belangrijke eigenschap is dat het een enkelwerkende gelijkstroommachine is.

De stoom verlaat de machine via de porten die rondom lopen halverwege de cilinder, maar ook via de extra uitlaatklep die zich boven de cilinder bevindt naast de inlaatklep.
Deze heeft ook als doel om de compressieslag te ontlasten.

Gelijkstroomstoommachines hebben als nadeel dat zij een hoge kompressie opbouwen, als de zuiger weer naar boven gaat.
Dat wordt vaak opgevangen met een extra grote schadelijke ruimte of met een klep, die dat opvangt.
Dat wordt bij de stoommotor geregeld met het unieke Meier-Mattern oliedruksysteem.

Een eenvoudige tekening van een gelijkstroomstoommachine

Meer over de gelijkstroomstoommachine op deze link machinemuseum.nl is alles te vinden ook andere werkingen van de een-, twee-, drie- en viercilinderstoommachine, de kleppenmachine, en nog veel meer.