Start   Geschiedenis     De eerste Diesel     Fabricage       Terug Machine Museum
 

De oprichting van de fabriek en geschiedenis van de bolnes machines

 

de eerste fabriek in Bolnes

Mei 1885 Op 13 mei 1885 werd door het College van Burgemeester en Wethouders van Ridderkerk aan de Heer Johann Hendrik van Cappellen vergunning verleend voor de oprichting van een 'Fabriek voor Stoom en andere Werktuigen' te Bolnes.
Hij startte met een eenvoudige gieterij en leverde al snel bolders, kluizen en verhaalklampen.
De gieterij werd uitgebreid en er kwam een machinefabriek bij.
Zo volgde de vervaardiging van stuurinrichtingen en handlieren voor rijnlichters en voor de werven, ponsmachines, Slagscharen en buigtangen

Stoommachine omstreeks 1900. foto onder

Stoommachines en stoomketels

In verband met de geweldige vooruitgang van Rotterdam op scheepvaartgebied, werden door de scheepswerven te Rotterdam en aan de rivieren veel kleine en grote sleepboten gebouwd.
Op bescheiden schaal werden hiervoor aan de fabriek te Bolnes opdrachten verstrekt voor de bouw en montage van stoommachines en stoomketels.
De eerste van ca. 100 pk werd geplaatst in een veerboot voor de Gemeente Rotterdam.
In totaal werden er 144 stoommachines met een totaal vermogen van 47794 pk geleverd, de kleinste machine was 68 pk, terwijl de grootste een vermogen had van 1250 pk.
Er werden 158 stoomketels vervaardigd.
Eind 20 jaren kwam er een definitief einde aan de fabricage van stoomwerktuigen.

 

foto links Sleepboot Marie Hendrika, voorzien van een Bolnes stoommachine-installatie.

NV Machinefabriek Bolnes

voorheen I. H. van Cappellen C. F. van Cappellen.
In het bedrijf van 1890-1954.
In 1908 werd de firma omgezet in een naamloze vennootschap, namelijk NV Machinefabriek Bolnes voorheen J. H. van Cappellen.
Johann Hendrik van Cappellen trok zich terug uit de zaken en zijn zoon Cornelis Willem werd tot directeur van de nieuwe N.V  benoemd.

De eerste ruwe olie motor, de gloeikop motor

Al vroeg had men gezien dat de ruwe olie gloei kopmotor een geduchte concurrent zou worden van de stoommachine en in 1909 besloot Bolnes deze te gaan bouwen.

De eerste motor had een vermogen van 30 pk en was uitgevoerd met een gesloten kijk kast.
Het vermogensgebied was 20 tot 600 pk bij toerentallen van 330 tot 175 omw./min.
Het brandstofverbruik bedroeg ca. 280 gr/pk/uur.

Het starten geschiedde met samengeperste lucht van ca. 2atm., terwijl de gloeikop op de cilinder eerst warm gestookt moest worden.
Het brandstofmengsel in de cilinder kwam tot ontbranding doordat de ingespoten ruwe olie tegen de verwarmde kop van de cilinder gespoten werd.
Van daar de naam gloeikop motor.
De eerste Bolnes gloeikop motor.
Behalve gloeikop motoren werden o.a. ook borstelmachines, werktuigen voor houtzagerijen en zelfs rijdende stofzuig installaties gefabriceerd.

De beperkte ruimte in Bolnes en de steeds toenemende vraag naar machine installaties vroegen dringend om een groter terrein en verruiming van de productiemogelijkheden.
In 1910 viel de beslissing dat de toekomst van Botnes zou liggen in Krimpen aan de Lek.
In dit jaar kocht men de opstallen en verkreeg men het tijdelijke recht van erfpacht van de opgeheven scheepswerf Rotterdam.
Toen was Machinefabriek Bolnes gevestigd op het riviereiland 'De Zaag' te Krimpen aan de Lek, gelegen tegenover de plaats Bolnes.

De nieuwe type gloeikop motor

Nieuw type gloeikop motor met kruiskop

Na enkele jaren ervaring met de eerste gloeikop motoren, bleken deze machines veel last te hebben van zuigerslijtage en warmlopende motoronderdelen.
Er werd een type II een 'open' motor ontwikkeld, waarmee al de bovengenoemde bezwaren werden opgeheven.
De machine werd voorzien van leibanen en de kruiskop deed zijn intrede.
Tot op heden wordt de kruiskop nog steeds in de Bolnes motoren toegepast.
In totaal werden er 433 gloeikop motoren met een totaal vermogen van 24.440 pk gebouwd.
De laatste twee werden afgeleverd in het jaar 1935.

De verbeterde gloeikop motor met leibanen en kruiskop. 1913.

 
 

bron: handleiding voor de bolnes dieselmotor. 4e druk 1957.
N.V Machinefabriek Bolnes, bolnes Scheeps Dieselmotoren.
Technische gegevens voor de Bolnes 5e druk 1962.
Jubileum uitgaven ter gelegenheid van 100 jaar Bolnes Motorfabriek mei 1985

 
 

naar de volgende pagina:De eerste Diesel